احساس خوشبختی و رضایت در دندانپزشکان
نقش هوش هیجانی 2
دکتر نسترن ادیب راد
سایکوتراپیست
همانگونه که در بخش نخستین این نوشتار در شماره پیش گفته شد دندانپزشکان اصولا از نظر هوش شناختی در سطح بالایی قراردارند با این وجود به نظر نمی رسد همه آنها در تمام زمینه های زندگی خود احساس خشنودی داشته باشند
این قشر توانمند تا رسیدن به رضایت مورد انتظار خود در جنبه های مختلف زندگی راه درازی در پیش دارند. که این راه از مسیرهوش هیجانی عبور می کند
در شماره قبل در مورد اولین ویژگی هوش هیجانی یهنی خود آگاهی هیجانی بحث شد. اکنون به ادامه بحث میپردازیم
مدیریت احساسات و عواطف: كنترل و اداره احساسات مهارتي است كه بر پايه خود آگاهي شكل ميگيرد. افراد با هوش هیجانی بالا افرادی هستند که ضمن مهار هیجانهای خود و با اداره کردن آنها، قادرند محيطي سرشار از اعتماد و انصاف خلق كنند. انسانها چه در محیط شغلی و چه در محیط خانوادگی هر لحظه با تغییرات و محرکات بیرونی رو به رو هستند و فقط افرادي كه بر هيجانهایی مانند خشم، استرس، عصبانیت و … تسلط يافته اند، قادر به انطباق با اين تغييرها هستند.
ماهیت حرفه دندانپزشکی کار تیمی است و طبیعت کار تیمی مشارکت افراد متفاوت با روحیه های مختلف است که به کررات ممکن است شرایط کار را از اختیار دندانپزشک خارج کرده و باعث بروز هیجانهایی مانند استرس، احساس درماندگی و یا خشم شود. از دیگر سو رویارویی با بیماران مضطرب و کار سخت و فرساینده دندانپزشکی و انتظارات و اقتضاهای خانوادگی همگی باعث فشار روانی مضاعف بر دندانپزشک میشود. داشتن مهارت مدیریت هیجانها به دندانپزشکان کمک می کند که به ابزاری مجهز شوند که به طور روزمره بتوانند این فشارها را از سر بگذرانند و مانع آسیب رسانی آنها بر جسم، روان محیط کار و خانواده شود.
انگيزش: یعنی هدايت احساسات و هیجانات در جهت هدف خاص. وجود انگیزش براي تمركز، توجه و احساس رضایت بسيار مهم است. جهت دهی به احساسات زمينه ساز هر نوع مهارت وموفقيت است. افراد با انگیزه كساني هستند كه قادرند احساسات خود را به موقع برانگيزانند ودر هر كاري كه به آنان واگذار شود، سعي مي كنند مولد وموثر باشند. این دسته افراد شور و احساسات خود را صرف اهداف خاص نموده و برای رسیدن به این اهداف انرژی صرف می کنند و درنتیجه به آن میرسند. کار دندانپزشکی مستلزم دقت و ظرافت زیاد است و نداشتن انگیزه کافی کیفیت کار را پایین آورده منجر به ضررهای مالی و حتی اعتباری برای دندانپزشک می شود. داشتن انگیزه می تواند کارایی یک دندانپزشک را به حداکثر برساند.
همدلی: توانايي ديگري كه براساس خودآگاهي هيجاني شكل مي گيرد، همدلي با ديگران است كه نوعي مهارت انسانی محسوب مي شود. افرادی که دارای توانایی همدلي هستند سعي مي كنند با درک احساسات دیگران با آنها همراه شوند. این مهارت کلیدی نیز، یکی از رموز موفقیت در زندگی زناشویی، خانوادگی و حرفه ای است. افراد همدل در مواقع تصمیم گیری احساسات همسر، فرزندان و همکاران خود را همراه با ساير عوامل موثر، در نظر مي گيرند. دندانپزشکی که از مهارت همدلی برخوردار است می تواند با درک شرایط و احساسات بیماران و تیم همکار و مقتضیات کاری، بالاترین کارایی را از خود نشان دهد. بیماران مراجعه کننده به دندانپزشکی نیاز به محیطی همدلانه و صبورانه دارند تا بتوانند مراحل نه چندان خوشایند کار روی دندانهای خود را با ناراحتی کمتری پشت سر بگذرانند. در این میان مهارت همدلی دندانپزشک اسباب آرامش آنها را فراهم می کند. همچنین درک مشکلات تیم همکار باعث ایجاد محیطی دوستانه شده و تعهد و همکاری بیتشری را جلب می کند که در نهایت به نفع دندانپزشک است.
در امر مدیریت، امروزه همدلي به عنوان جزئي از فنون بسیار مهم رهبري به شمار می رود. رهبران همدل بيشترين هم حسی را با ااطرافیان نشان مي دهند. آنها دانش خود را براي پيشرفت سازمان به روشهاي ظريف اما با اهميت استفاده مي كنند. همچنین همسران و والدین همدل، توانایی بیشتری در برقراری رابطه دوستانه در خانواده دارند.
مهارت هاي اجتماعي يا تنظيم روابط با ديگران: هنر ارتباط با مردم یا کار گروهی به مقدار زيادی ماحصل مدیریت هیجانات ، مهارت همدلی و مهارت كنترل و اداره احساسهاي ديگران است. اين مهارت نوعي توانايي است كه محبوبيت، قوه رهبري و نفوذ شخصي را تقويت مي كند. افرادی با سطح بالاي هوش هيجاني، اغلب با روحيه هستند. افراد توانمند در برقراری و حفظ روابط اجتماعی قادر هستند که ضمن بهره بردن از منابع بالقوه دوستان و نزدیکان خود، در جهت دستیابی به موفقیت آنها نیز، مفید فایده باشند. دندانپزشکِ دارای مهارت ارتباطی در مديريت تیم همکار ماهر است. همچنین مهارتهاي اجتماعي مي تواند به عنوان یکی از كليدهای مهم موفقیت و رضامندی او در عرصه های مختلف زندگی باشد. دندانپزشکی که از مهارتهای ارتباطی خوبی برخوردار است قادر است که با تیم همکار گفتگو و مذاکره کند و در صورت بروز تعارض یا بحران در محیط کار یا خانواده از فرایند حل مسال به جایی بحران افرایی استفاده کند. در این صورت نیز می تواند نقش موثر و سازنده ای ایفا کند
در نهایت اینکه مهارتهای پنج گانه هوش هیجانی رمز موفقیت و شادکامی دندانپزشکان در محیط خانوادگی و حرفه ای به شمار میایند. نکته قابل ذکر این است که این مهارتها قابل آموزش و یادگیری بوده و هیچگاه برای کاربرد آنها دیر نیست.
