از بین اعضای یک تیم که در مطب دندانپزشکی کار می‌کنند، بیشترین ارتباط بین دندانپزشک و دستیار وجود دارد. این رابطه می‌تواند تأثیر فوق‌العاده‌ای بر فرایند موفقیت کار دندانپزشکی داشته باشد، زیرا دندانپزشک فرد حرفه‌ای است که نقش اصلی را در درمان بازی می‌کند و دستیار کسی است که لحظه‌به‌لحظه اشاره‌ها و راهنمایی‌های دکتر را دریافت و در جهت ارائه بهترین خدمات به بیمار، کمک می‌کند.
پویایی‌هایی که بر رابطه موفقیت‌آمیز یک دندانپزشک/دستیار تأثیر می‌گذارد بسیار زیاد است. از جمله تیپ شخصیتی و سبک‌های ارتباطی این دو بیشترین تأثیر را بر رابطه بین آنها دارند. دندانپزشک و دستیار باید درک روشنی از چگونگی تأثیر تفاوت‌های جنسیتی و شخصیتی بر ارتباطاتشان داشته باشند. به‌عنوان مثال، مردان تمایل دارند ارتباطات خود را بیشتر بر حل مسئله متمرکز کنند، درحالی‌که زنان تمایل دارند ارتباطات خود را بیشتر بر مراقبت یا ایجاد رابطه با بیمار متمرکز کنند. حال اگر ضمن کار، نیازهای هر دو طرف برآورده نشود، رابطه به چالش بر می‌خورد. علاوه بر این، تیپ شخصیتی هر کدام با تأثیرگذاری بر رفتار و ارتباط کلامی و غیرکلامی بر روابط طرفین تأثیر می‌گذارد. درک‌کردن نوع شخصیت و عوامل مؤثر بر یکدیگر، به بهبود ارتباط بین دندانپزشک و دستیار و همچنین سایر اعضای تیم دندانپزشکی کمک زیادی می‌کند.
البته لازم به توجه است که همه چیز صرفاً در مورد ارتباطات نیست؛ بلکه پویایی دیگری هم وجود دارد که بر موفقیت رابطه دندانپزشک/دستیار تأثیر می‌گذارد. نیاز به احترام متقابل بین دندانپزشک و دستیار یکی از مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار است. دستیار باید به سطح تحصیلات و تخصص بالینی دندانپزشک احترام بگذارد و دندانپزشک نیز به نوبه خود باید به سطح تحصیلات یا تجربه حین کار دستیار و توانایی‌های بالینی وی احترام بگذارد. اگر احترام در رابطه وجود نداشته باشد، احتمالاً پویایی بعدی نیز وجود خواهد داشت. مسئله مهم دیگر اعتماد است هر یک باید به دیگری اعتماد کند. یعنی باور داشته باشد که هر کاری که دیگری انجام می‌دهد به نفع بیمار و فرایند درمان است. گاهی اوقات زمانی که دندانپزشک احساس می‌کند که دستیار از مهارت بالایی برخوردار نیست همکاری آنها دچار مشکل می‌شود. اما دندانپزشک باید تعیین کند که آیا این وضعیت نتیجه عدم واگذاری وظایف او به دستیار است که به او اجازه نمی‌دهد توانایی‌هایش را نشان دهد یا اینکه دستیار به آموزش یا راهنمایی اضافی نیاز دارد.
مواقعی وجود دارد که دستیار به دلیل کمبود اعتمادبه‌نفس، خود را دست‌کم می‌گیرد و یا به‌اندازه کافی احساس تعهد یا تعلق خاطر نسبت به شغل خود ندارد. در چنین شرایطی هم اعتماد ممکن است خدشه‌دار شود. در این صورت، دستیار باید در جهت ارتقای دانش و مهارت‌های خود گام بردارد. او همچنین نیاز دارد با متعهدشدن به مسئولیت‌های کار و زندگی بر اساس مأموریت، چشم‌انداز و اهداف حرفه‌ای و اصول مربوط به آن، پیوسته برای پیشرفت شخصی و حرفه‌ای‌اش تلاش کند.
صداقت یکی دیگر از پویایی‌های حیاتی در رابطه دندانپزشک/دستیار است. درست مانند یک ازدواج، دو نفر که بسیار نزدیک با هم زندگی می‌کنند یا کار می‌کنند، باید صادقانه با یکدیگر ارتباط برقرار کنند، حتی اگر صداقت به معنای دادن بازخورد منفی باشد. موافقت یا نادیده‌گرفتن رفتاری که برای یک یا هر دو طرف غیرقابل‌قبول است، در نهایت منجر به رنجش و عدم اعتماد خواهد شد. با این حال، بارها اتفاق می‌افتد که انتقادها مطرح نمی‌شود؛ زیرا ممکن است تصور شود که احساسات طرف مقابل آسیب می‌بیند یا آن شخص عصبانی می‌شود. در چنین شرایطی صداقت اهمیت بیشتری از رنجیده شدن طرف مقابل دارد و لازم است از طریق مناسب و محترمانه بازخوردهای لازم ارائه شود.
یک اتفاق رایج در فرایند درمان کشمکش بین دندانپزشک و دستیار برای داشتن دید کافی در حفره دهان است. به عنوان مثال، اگر دندانپزشک دائماً سر یا دست خود را در مسیر دستیار قرار دهد، ممکن است دستیار نتواند محل قراردادن نوک ساکشن را ببیند. در این صورت دستیار باید به دندانپزشک اطلاع دهد که مشکل وجود دارد، به‌طوری‌که می‌توان تغییراتی را برای دید و دسترسی برای دندانپزشک و دستیار انجام داد. صرفاً نادیده‌گرفتن شرایط و تلاش نکردن برای بهبود دوباره آن، باعث ایجاد رنجش و بی‌علاقگی می‌شود. دندانپزشک و دستیار باید مرتباً کنار هم بنشینند و از یکدیگر بپرسند که اوضاع چگونه پیش می‌رود و چه کاری می‌توان برای بهبود عملکرد ضمن درمان انجام داد.
در نهایت اینکه:
درحالی‌که هیچ “عصای جادویی” وجود ندارد که بتواند به طور معجزه وار رابطه دندانپزشک و دستیار را به تیمی شاد و سازنده تبدیل کند. نکاتی که گفته شد می‌تواند به بهبود رابطه دندانپزشک و دستیار کمک کند که نتیجه آن ارائه بهترین خدمات به بیماران و رضایت بیشتر آنها است.
دکتر نسترن ادیب راد
سایکوتراپیست
