تغییرات جدید آزمون اسکیلز

دکتر مازیار ابراهیمی

اندودونتیست

پس از ماهها انتظار در اواخر اکتبر 2021 جزئیات تازه ای از فرمت جدید امتحان سنجش مهارتهای کلینیکی (ACS)  ، با نام جدید  National Dental Examination of Clinical Competence™ (NDECC™ منتشر شد.

همانطور که قبلا دراینجا پیش بینی شده بود، امتحان جدید مشابهت زیادی به امتحان عملی دندانپزشکی استرالیا دارد. امتحان به دو قسمت Clinical Skills و Situational Judgment  تقسیم شده است. امتحان  مانند گذشته در دو روز برگزار خواهد شد هر چند نحوه تقسیم بندی کلینیکال اسکلیز و Situational Judgment   در این دو روز هنوز مشخص نیست. نه تنها Situational Judgment   به عنوان یک قسمت کاملا جدید در امتحان گنجانده شده، بلکه کلینیکال اسکیلز نیز شاهد تغییرات گسترده ای بویژه  در نحوه برگزاری، تعداد پروژه ها، نوع دندانها و وسایل قابل استفاده بوده است.

در قسمت کلینیکال اسکیلز، تعدادی از پروژه ها حذف شده یا تغییر یافته اند. اولین پروژه حذف شده تراش حفره کامپوزیت کلاس III است . این پروژه که بطور میانیگن 65% افراد در آن امتیاز A/A+  را کسب می کردند جزو پرژه های با سختی متوسط محسوب می گردید. هرچند همین پروژه در مواردی برای داوطلبین بسیار دردسرساز بود. بطور مثال در امتحان دسامبر 2019، به حدود 35%  داوطلبان برای این پروژه  نمره E تعلق گرفت  که بعد از ترمیم کامپوزیت کلاسIV    (با 42% E )، بیشترین درصد E  کسب شده بوده است. بنابراین حذف آن، تغییر قابل توجهی تلقی می گردد.

پروژه بعدی که به احتمال زیاد حذف شده محسوب می شود، پروژه   تراش فول متال کراون است. در این خصوص هنوز نمی توان با اطمینان صد در صد صحبت کرد چون در لیست پروژه ها در صفحه معرفی امتحان جدید (اینجا) از تراش کراون به عنوان یکی از موارد امتحانی نام برده شده است  اما مشخصا در این صفحه نوع پروژه (متال سرامیک یا فول متال) ذکر نگردیده است. اما در صفحه ای که در خصوص مواد و تجهیزات امتحان جدید وجود دارد (اینجا) سری دندان A5 برای پروژه متال سرامیک معرفی شده  و نامی از FMC  در این صفحه برده نشده است. با توجه به اینکه استناد به مطالب سایت NDEB  درگذشته باعث بروز مشکلاتی برای داوطلبین شده بود، در این مورد بایستی منتظر انتشار criteria  رسمی ماند.

تغییر عمده دیگر در پروژه کراون موقت رخ داده است. میزان قبولی در این پروژه در دوره های مختلف نوسان زیادی داشته که عمده آن بخاطر نوع تراش دندان Pre-cut   پروژه روکش موقت بوده است. در مدل جدید امتحان، داوطلبین بعد از انجام تراش روکش، برای همان دندان باید اقدام به ساخت یک روکش موقت نمایند. این تغییر، با محاسن و معایبی همراه است. از یک سو در صورتیکه داوطلب تراش  مناسب با مارژین خوب، بدون اندرکات و میزان تراش کافی انجام داده باشد ، احتمال بروز مشکل در پروسه ساخت روکش موقت بسیار کاهش خواهد یافت. اما در صورتیکه به هر دلیلی تراش دندان مناسب نباشد، ساخت یک روکش خوب با چالش همراه خواهد بود. بنابراین موفقیت پروژه روکش موقت در گروی کیفیت پروژه تراش روکش است.  نکته قابل تامل دیگر اینست که با تغییر جدید، ساختار دندانی که برای تراش روکش استفاده می شود و همینطور دندانها و لثه مجاور آن دو بار در معرض آسیب و صدمه قرار خواهد گرفت. یکبار در حین تراش روکش و یکبار در حین تهیه روکش موقت.

پروژه دیگری که نام آن در پروژه های اعلام شده دیده نمی شود رابردم است که  در مورد حذف این پروژه نیز باید محتاطانه خوشبین بود.  این امکان وجود دارد که این پروژه جزو الزامات پروژه اندو در نظر گرفته  شده و یا مانند بعضی دانشگاههای آمریکا و یا استرالیا یکی از موارد آزمون Situational Judgment  باشد.

جدا از تغییر در پروژه ها، تغییر قابل توجه دیگر حذف دندانهای با پوسیدگی سری A27در تراش آمالگام است. از این پس، تراش آمالگام بر روی دندانهای سری A5انجام می پذیرد. پروژه تراش آمالگام یکی از چهار پروژه با سختی بالا بود که بطور میانگین کمتر از نیمی افراد موفق به کسب نمره  A/A+  می شدند.  عمده این سختی به دلیل مینا و عاج مجزا در ساختار دندانهای  A27-200 و همچنین وجود پوسیدگی در آنها بود. ساختار مینایی این دندانها  به گونه ای است که  اعمال فشار کنترل نشده و یا استفاده از وسایل دستی مانند هچت باعث ایجاد تضرس و پریدگی   مینا می شود. همچنین داوطلبین به دلیل وجود پوسیدگی _در حفظ معیارهای اینترنال و اکسترنال فرم  با مشکلات زیادی مواجه می شوند. در امتحان NDECC به احتمال زیاد از داوطلبین خواسته خواهد شد تا یک تراش آمالگام کلاسیک بر روی دندانهای سری A5 انجام دهند که کاری بمراتب ساده تر است. هرچند این تغییر بدین معناست که هر دندان خلفی ممکن است کاندید پروژه تراش آمالگام باشد.تحول قابل توجه دیگر، ارائه مواد و وسایل توسط خود NDEB  است. از مجموع وسایل و مواد فعلا تنها دو مورد بطور رسمی اعلام شده است. یکی A-dec Simulator (عکس زیر ) و دیگری هندپیسهای کاوو است. از اینرو باید منتظر ماند تا لیست سایر مواد و وسایل اعلام شود اما قابل پیش بینی است  که با این تغییر ، تنوع مواد و وسایل از آنچه امروز در اختیار داوطلبین است به میزان زیادی محدود تر خواهد شد.  

Situational Judgment

هدف اصلی این قسمت پاسخ به این سوال است که آیا داوطلب توانائی آنرا دارد که به عنوان یک دندانپزشک مستقل شروع به کار نماید؟ آیا داوطلب می تواند با بیمار و سایر اعضای کار درمان ارتباط صحیحی برقرار نماید؟  آیا داوطلب می تواند نیازهای بیمار را تشخیص داده و طرح درمان مناسب به او ارائه نماید؟ و سوالاتی دیگر از این دست.  برای پاسخ به این سوالات نحوه عملکرد داوطلب در  10 سناریو مختلف ارزیابی می شود. در امتحانهای مشابه که در آمریکا و استرالیا و در امتحانهای پذیرش دانشگاههای کانادا برگزار میشود این سناریوها تنوع زیادی دارند بطور مثال یک سناریو بسیار رایج  وجود یک فرد به عنوان بیمار در اتاق درمان است. در این سناریو یک ناظر کلیه عملکرد داوطلب از نحوه برخورد با بیمار، گرفتن شرح حال،انجام معاینات بالینی، تکمیل پرونده بیمار و … را مورد ارزیابی قرار می دهد. حتی امکان دارد بیمار، در حین معاینه دچار یک وضعیت اورژانس شود که در این صورت نحوه برخورد داوطلب با وضعیت اورژانس مورد ارزیابی قرار می گیرد.  یک مثال رایج دیگر ارائه کیس هایی است که طرح درمانهای گوناگونی برای آن امکانپذیر است. مثلا ممکن است برای یک دندان بتوان درمانهای مختلفی ارائه داد. در این حالت اینکه داوطلب تمام درمانهای ممکن را بدون پیش داوری، با بیمار مطرح نموده و به بیمار کمک کند تا درمان مناسب را انتخاب نماید، مورد سنجش قرار میگیرد.

یکی دیگر از سوالات رایج دیگر در این قسمت مربوط به اقلیتهایی مانند First Nation, Inuit and Métis ، اقلیتهای جنسیتی، مهاجرین، افراد مسن یا کودکان ، افراد با بیماریهای خاص، افراد بی خانمان و… است. با توجه به بافت جمعیتی متنوع کانادا ، احتمالا سوالاتی از این دست در امتحان  Situational Judgment نیز گنجانده خواهد شد.

با توجه به تفاوتهای اساسی که  در کانادا در مقایسه با کشوری مانند ایران در مورد مسائلی مانند موارد قانونی و اخلاقی ،کسب رضایت بیمار، نحوه اشتراک گذاری اطلاعات مربوط به بیمار و … وجود دارد، Situational Judgment می تواند یک چالش قابل توجه برای دسته بزرگی از داوطلبان باشد.  NDEB   نشان داده در تعیین شاخصهای نمره دهی به پروژه های امتحان ACS   رویکرد بسیار سختگیرانه­ای دارد.  مشکلات surface  یک ترمیم آمالگام که در واقعیت کلینیکی ممکن است قابل اغماض باشد در شاخصهای NDEB  می تواند حتی باعث کسب امتیاز E  برای یک داوطلب شود. بر همین اساس می­توان انتظار داشت در خصوص Situational Judgment  هم  NDEB  براحتی اشتباهات حتی کوچک  را نادیده نگیرد. به همین خاطر اختصاص زمان قابل توجه در جهت ارتقا مهارت در این بخش بسیار مهم است.

تا اعلام تغییرات جدید باید چه کرد؟

هنوز نقاط ابهام فراوانی در مورد امتحان جدید وجود دارد. نحوه نمره­دهی، سهمیه بندی نمره­ای هر قسمت، مواد و وسایل موجود در سنتر اتاوا، criteria  جدید و بخصوص جزئیات Situational Judgment . به خاطر وجود این ابهامات گروهی ممکن است ترجیح دهند تا روشن شدن همه جزئیات صبر کنند و پس از آن اقدام به شرکت در امتحان نمایند و گروهی با توجه به تردید سایر داوطلبین ترجیح خواهند داد تا در اسرع وقت نسبت به شرکت در امتحان اقدام نمایند. اگر شما در گروه دوم قرار دارید مطالب زیر ممکن است برای شما مفید باشد.

• براساس اصول پایه تمرین کنید. برخی اصول  موارد علمی هستند که با وجود همه تغییرات در criteria ، همیشه ثابت می­مانند. بطور مثال زاویه  cavosurface در تراش آمالگام همیشه باید 90 درجه باشد و یا هر گونه مینای undermined  باید حذف شود. در همه پروژه ها نمونه­هایی از این اصول ثابت وجود دارند، که داوطلبین  می­توانند توانایی خود را در آنها ارتقا دهند. تبحر یافتن در بسیاری از این اصول ثابت، مثل ایجاد یک cavosurface  نود درجه یا یک reverse s curve  مناسب، به تمرین قابل توجه نیاز دارد.

• به پروژه های خود تنوع دهید. یک اشتباه رایج در بین داوطلبین تلاش برای پیش­بینی پروژه­های امتحان بعدی و شکل دادن برنامه تمرینی با تاکید بسیار بر این پیش­بینی است.     NDEBدر امتحانات ACS   تمایل زیادی به غافلگیر کردن شرکت کنندگان دارد. با تنوع بخشی به پروژه­ها داوطلبین می­توانند شانس غافلگیر شدن خود را در امتحان  تا حد زیادی کاهش دهند.
• تکنیکهای خود را براساس مواد و وسایل پایه شکل دهید. مشخص نیست چه زمانی NDEB  لیست  مواد و وسایل موجود  در سنتر اتاوا را منتشر کند. اما  احتمال اینکه در سنتر اتاوا یک نوار تافل مایر ساده با چوب وج مثلثی یا آناتومیک در دسترس داوطلبین قرار داده شود از شانس اینکه  یک وج Garrison Composi-Tight 3d fusion   یا یک Garrison Blueview Pinch Matrix Band   در اختیار شرکت کنندگان قرار گیرد  بمراتب بیشتر است. درصورت استفاده از تکنیک صحیح، مواد و وسایل ساده پاسخگوی درصد قابل توجهی از نیازهای شما خواهد بود.

• توانایی خود را در قسمت Situational Judgment ارتقا دهید. قسمت­هایی از Situational Judgment مشابهت زیادی با امتحان بورد کانادا و امتحان ACJ  دارد. با مرور مطالب مربوط به این امتحانات می­توانید دانش خود را در این زمینه افزایش دهید. همچنین  مطالب مفیدی در خصوص ملاحظات اخلاقی و قانونی در سایتADA ، انجمن دندانپزشکی استرالیا و یا سایت­های دانشگاهی در دسترس است که می تواند برای این امتحان مورد استفاده قرار گیرد.

در پایان، با توجه به حذف و تغییر برخی پروژه ها، Clinical Skills  را می­توان امتحان آسانتری نسبت به ACS  در نظر گرفت . اما  با توجه به اضافه شدن قسمت Situational Judgment  ، شرط pass شدن همه پروژه ها و محدودیت در مواد و وسایل مورد استفاده، بنظر می رسد در مجموع NDECC نسبت به ACS  آزمون دشوارتری خواهد بود.  گرچه ممکن است NDEB  با اعمال سختگیری کمتر در پروتکل جدید از دشواری امتحان بکاهد.