روزنه امید در درمان سرطان پوستی ملانوما با تکنولوژی mRNA
اخیراً شرکت‌های داروسازی مرک و مدرنا موفق شده‌اند نتایج امیدوارکننده‌ای برای واکسیناسیون سرطان پوستی ملانوما ارائه دهند. این شرکت‌ها دریک مطالعه کارآزمایی بالینی فاز 2b اثر واکسن mRNA به همراه یک داروی ضد سرطان در درمان ملانوما را مورد بررسی قرار داده‌اند.
از زمان فراگیر شدن تکنولوژی ساخت mRNA امید تولید واکسن‌های ضد سرطان به یکی از اهداف اصلی شرکت‌های داروسازی بدل شده است. شرکت مدرنا مشخصاً در این راستا مطالعات مبسوطی انجام داده که نتایج میان مدت آن اخیراً منتشر شده است. در این کارآزمایی بالینی فاز 2b ترکیبی از واکسن mRNA-4157 و داروی ضد سرطان KEYTRUDA شرکت Merck در درمان بیماران مبتلا به ملانومای با ریسک بالا ( مرحله III & IV ) مورد استفاده قرارگرفته است. طول مدت پیگیری بیماران در این مطالعه 3 سال است و هر چند نتایج منتشر شده نهایی نیستند ولی تحلیل داده‌های میان مدت بسیار امیدوار کننده است.
کاهش 50 درصدی میزان عود
در این مطالعه ترکیبی از mRNA-4157 و prembrolizumab با prembrolizumab به تنهایی مقایسه شدKeytruda یا همان prembrolizumab از داروهای مورد استفاده در درمان ملانوما است و نوعی ایمونوتراپی محسوب می‌شود. درمان ترکیبی بهبود معنی‌دار در طول عمر بدون عود بیماران نشان می‌دهد بگونه‌ای که خطر عود و مرگ ناشی از ملانوما 49 درصد کاهش یافته است. همچنین ترکیب این دو دارو تأثیر قابل توجه و معنی داری ( 62 در صد ) در کاهش بروز متاستاز و مرگ ناشی از آن نشان می‌دهد.
دکتر هولن نایب رئیس ارشد شرکت مدرنا پس از ارائه این نتایج اعلام کرد که مطالعه کار آزمایی بالینی KEYNOTE-942 برای اولین بار تأثیرگذاری داروی تحقیقاتی و ضد سرطان mRNA دردرمان ملانوما را نشان می‌دهد و فراتر از آن نقش بسیار بارز و مؤثرترکیب این ماده با داروی prembrolizumab در کاهش عود و متاستاز و بهبود طول عمر در مقایسه با prembrolizumab به تنهایی را بسیار با اهمیت دانست.
عوارض جانبی درمان
در این مطالعه تفاوت معنی داری در عوارض جانبی درمان ترکیبی با درمان prembrolizumab به تنهایی دیده نمی‌شود. موارد عوارض در شاخه درمان ترکیبی 25 درصد و در شاخه prembrolizumab به تنهایی 20 درصد گزارش شده است. عوارض مرتبط با mRNA عمدتاً شامل خستگی ( 60.6 درصد) درد ناحیه تزریق ( 56.7 درصد) و لرز ( 49 درصد ) می‌باشد. بر اساس نتایج این مطالعه سازمان غذا و داروی امریکا FDA و مؤسسه دارویی اروپا EMA مجوز این درمان ترکیبی را به عنوان درمان اجوانت ملانومای با ریسک بالا صادر کرده‌اند.
دورنمای آینده چیست؟
در ماه جولای 2023 شرکت مدرنا و مرک شروع کارآزمایی فاز 3 این درمان ترکیبی را اعلام کردند و بر اساس گفته‌های مدیر شرکت مدرنا واکسن ضد ملانوما احتمالاً درسال 2025 در دسترس خواهد بود.
در پژوهش‌های سرطان و یافتن درمان‌های نوین شرکت‌های دیگری نیز با استفاده از تکنولوژی mRNA فعالیت‌های گسترده‌ای انجام داده‌اند. کمی بعد در ماه جون شرکت Transgene نتایج واکسن وکتورهای ویروسی بر علیه سرطان ناشی از پاپیلوما ویروس را منتشر کرد. شرکت Ose Immunotherapeutics نیز در ماه سپتامبر با نوید واکسن بر علیه سرطان ریه پیشرفته خبرساز شد.
دکتر مهرگان محمودی
