راز بزرگ افراد موفق
چرا بعضی‌ها هرگز موفق نمی‌شوند
تالیف و گردآوری: دکتر علیرضا آشوری
افراد موفق در بسیاری نکات مشترک هستند. آنها ویژگی‌های زیادی دارند اما فقدان یک ویژگی رمز موفقیت آنها است:
آنها بدبین نیستند.
اگر شما بپرسند افراد موفق چه ویژگی‌هایی دارند چه پاسخی می‌دهید؟ آنها سخت کار می‌کنند، زود تسلیم نمی‌شوند، به اهداف خود ایمان دارند و بسیاری ویژگی‌های دیگر. اما آنها در نداشتن یک ویژگی مشترک هستند. می توان با قاطعیت گفت هیچکدام از افراد موفق بدبین نیستند. واقعیت این است که فرد موفق بدبین وجود ندارد. می‌توان اینطور گفت که موفقیت واقعی که جامعه متر و معیار آن را مشخص می‌کند در هر زمینه‌ای(مالی،شهرت، خوشبختی، خانوادگی) در صورت وجود بدبینی بدست نمی‌آید. اما چرا؟ متیو مک کانهی یکی از ستارگان موفق و مطرح هالیوود به این پرسش اینطور پاسخ داده است:” افراد بدبین و ایرادگیر بجای سلامت عاشق بیماری هستند. آنها غرغر می‌کنند و دوست دارند همه را متهم کنند. دائم می‌گویند من را بیچاره کردند، در حقم بد کردند، نباید این اتفاق برای من می‌افتاد و… آنها در یک بن بست دائمی زندگی می‌کنند”.
افراد موفق از دنیا طلبکار نیستند. آنها بیرون می‌روند و آنچه را می‌خواهند بدون خواهش و اجازه از کسی بدست می‌آورند؛ افراد موفق پرانگیزه و با استعداد هستند و با تمرکز روی نکات مثبت از مسائل منفی دوری می‌کنند. یک آدم منفی و بدبین و ایرادگیر برای این حرف‌ها تره هم خرد نمی‌کند و دائما توجیه می‌کند این حرف‌ها مفت نمی‌ارزد. ولی واقعیت چیز دیگری است. مثلا همین میتو مک کانهی ثروتمند است، فیلمهای موفق و پرفروش داشته است، برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد بوده، کمپانی تولید فیلم خودش را دارد، صاحب یک خانه بزرگ است که در آن زندگی شادی با خانواده‌اش دارد و از لحاظ فیزیکی متناسب و سالم است.
حقیقت تلخ است
ولی متاسفانه حقیقت تلخ این است که ما در دنیای بد و معیوبی زندگی می‌کنیم. افراد بسیاری را می‌شناسیم که به رغم استعداد و توانایی از کار بیکار شده‌اند، ارتقای شغلی مناسبی نداشته‌اند، حقوق خوبی نمی‌گیرند، زندگی خانوادگی‌شان فاقد شادی و طراوت است و دهها ناهنجاری دیگر که در ابعاد مختلف زندگی خود با آنها روبرو هستیم. بسیاری از اتفاقاتی که در زندگی برای ما رخ می‌دهد خارج از کنترل ما است. حالا چه باید کرد؟ نتیجه همه اینها جز عصبانیت چیز دیگری نیست. با این حال بدبینی در چنین شرایطی معدود شانس‌های بازگشت به یک وضعیت خوشایند و قابل قبول را نیز نابود می کند. چون شما با بدبینی افراطی به همان موقعیت‌های محدود روی خوش نشان نمی‌دهید. این کار در حکم خودکشی است.
یک تمرین مناسب؛ یک آدم بدبین و ایرادگیر موفق نام ببرید. نمی‌توانید؛ حالا نگاهی به برخی افراد بسیار موفق 10 سال اخیر بیندازید: یورگن کلوپ، جورج کلونی، جی کی رولینگ، باراک اوباما، روسای گوگل، جف بزوس، ایلان ماسک، مارک زوکربرگ. هیچکدام از این افراد بدبین نیستند. افراد بدبین هرگز به مقامات بالا نمی‌رسند، رییس جمهور یا نخست‌وزیر نمی‌شوند، مجری‌های موفقی نمی‌شوند، بازیگران محبوب و مشهوری از کار درنمی‌آیند و می‌توان با قاطعیت گفت به ندرت ممکن است پولدار شوند. افراد بدبین غرغرو، پرتوقع و اعصاب‌خردکن هستند. آنها مدام بر منش اعصاب‌خردکن خود تاکید می‌کنند: “بیا دور هم بنشینیم و غر بزنیم، عصبانی بودن خوب است”. این افراد وقتی دور هم جمع می‌شوند چنان فضای منفی و مایوسی اطراف خود ایجاد می‌کنند که آدم از زندگی سیر می‌شود. وقتی هم با آنها مخالفت کنی(حتی مخالفتی ملایم و اندک) طوری در برابرت جبهه می‌گیرند انگار که داری علیه‌شان توطئه می‌کنی. آنها به افراد موفق حمله می‌کنند و موفقیت آنها را به بی‌عدالتی و تزویر نسبت می‌دهند. مثلا می‌گویند فلان تیم فقط با کمک داور برنده می‌شود یا فلانی فقط با روابط به این جا رسیده یا اینکه رییس من زندگی‌ام را ویران کرده است. حتی شاید این اظهارات در برخی موارد نادرست هم نباشد اما اینکه تمام زندگی یک نفر به چنین وضعیتی بگذرد امکانپذیر نیست.
نکته اینجا است: هر کاری که انجام می‌دهید، برای رسیدن به موفقیت به عملکردی خوب و ممتاز نیاز دارید. ولی ماجرا این است که برای داشتن عملکرد خوب شما باید به توانایی خود و سیستمی که در آن کار می‌کنید از ته دل ایمان و اعتقاد داشته باشید. در غیر این صورت عملکرد شما کیفیت مناسبی نخواهد داشت و به همین دلیل موفق نخواهید شد. در چنین فضایی بدبینی و ایرادگرفتن محلی از اعراب ندارد. آدم بدبین و ایرادگیر بی‌اعتماد و بی‌اعتقاد نیست، بلکه نمی‌خواهد به چیزی اعتماد و ایمان داشته باشد. یک چنین آدمی فقط دارد خودش را گول می‌زند.
به همین دلیل است که بدبینی برای افراد معمولی چقدر خطرناک است. اگر شما احساس اعتماد و ایمان را از دست بدهید(نسبت به هر چیزی مثلا کار، روابط عاطفی و اجتماعی،والدین، فرزندان) آنوقت دیگر به هیچ دردی نخواهید خورد حالا هر چقدر هم آدم بااستعدادی باشید. شما قطعا شکست می‌خورید.
بدبینی و انتقاد از زمین و زمان به دلیل قلب شکسته است. اعتقاد قلبی به یک شرکت، گروه،سیستم یا یک شخص دیگر شما را وادار می‌کند تا واقعا و با تمام وجود از خودتان مایه بگذارید که هم به لحاظ منطقی و هم عاطفی شما را درگیر خواهد کرد. حالا اگر شما با تمام احساس و منطق خود و با حداکثر توان خود فعالیت کنید و شکست بخورید یا دیگران شما را زمین بزنند آنوقت قلب‌تان می‌شکند.
حالا اینجا است که باید انتخاب کنید. اینکه وارد یک دور باطل دیوانه‌وار بشوید یا اینکه کار بسیار دشواری انجام بدهید و دوباره به کسی یا چیزی اعتماد کنید. این یعنی حرکت در مسیری که یکبار قلب‌تان را شکسته است: تزویر، بی‌عدالتی،پول پرستی و رشوه‌گیری. افراد بسیار کمی هستند که در مسیر موفقیت با این مسائل تلخ روبرو نشده باشند.
در اینجا به دو نمونه اشاره می‌کنیم:
جیسون کاماراس یک معلم ریاضی بازنشته اهل واشنگتن است که در سال 2005 بعنوان بهترین معلم سال ایالات متحده انتخاب شد. او می‌گوید:” شما فکر می‌کنید من هر روز صبح با هیجان و نشاطی باورنکردنی از خواب بیدار می‌شدم؟ نه. اما هر روز صبح وقتی از رختخواب بیرون می‌آمدم احساس می‌کردم هدفی دارم و برای رسیدن به آن هدف انگیزه. اگر روزی از خواب بیدار شدید و چنین احساسی نداشتید باید از خودتان بپرسید چرا؟ و اگر این وضعیت ادامه پیدا کرد باید تغییری در شرایط ایجاد کنید در خودتان یا در شرایط کاری‌تان. در ضمن همیشه باید واقع‌بین و قانع باشید. من هیچوقت نگفتم خدایا خیلی بد است که نمی‌توانم فلان خانه را بخرم.”
چاک پالانیوک یکی از نویسندگان برجسته معاصر ایالات متحده است که عمدتا او را بخاطر کتاب باشگاه مبارزه می‌شناسند(همان کتابی که دیوید فینچر آن را به فیلم برگرداند و براد پیت و ادوارد نورتون بازیگران اصلی آن بودند). او می‌گوید:” بعنوان یک نویسنده مجبور بودم هر کاری ناشر می‌گوید انجام بدهم تا اینکه فهمیدم تمام ساعات فراغت خود را دور ریخته‌ام. آن زمان از نوشتن متنفر شده بودم؛ شده مثل هر شغل احمقانه دیگری که در آن باید رییس را از خودت راضی نگه داری. در نتیجه تصمیم گرفتم فقط برای تفنن بنویسم و هر چه را دلم خواست نوشتم. حاصل همین طرز فکر شد کتاب باشگاه مبارزه.”
مارک والبرگ یکی از ستارگان برجسته و پرطرفدار هالیوود است. او درباره رمز موفقیت خود می‌گوید:” تنها کاری که می‌کنم این است که روی واضح‌ترین و مهم‌ترین ویژگی کار متمرکز می‌شوم. تمام توجه‌ام را معطوف به همان کار می‌کنم. اگر شما انگیزه داشته باشی و کارت را درست انجام بدهی آنوقت خودبخود اتفاقات خوبی برایت رقم می‌خورد.”
حرف آخر
به شما نمی‌گوییم مثبت فکر کنید یا خوشبین باشید یا سایر چیزهایی که مربوط به تفکر مثبت است. فقط می‌گوییم به اعتقاد و ایمان درونی خود صادقانه ایمان داشته باشید. این روش در مورد انسان‌های موفق آنقدر موثر بوده که نمی‌تواند یک تصادف صرف باشد. افراد عیب جو و بدبین اهل چالش و مبارزه نیستند. اما اگر شما اهلش هستید راه موفقیت همین است که الان گفتیم.
خودآزمایی
آیا شما بیش از حد بدبین هستید؟
افراد بدبین که از زمین و زمان ایراد می‌گیرند بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون و بیماری‌های قلبی قرار دارند. تحقیقات نشان داده این افراد چندان تمایلی به خوردن دارو نداشته و معمولا به جای اینکه واقعا برای سلامت خود کار مفیدی انجام دهند دنبال راه‌های میان‌بر می‌روند. مرز بسیار باریکی بین یک آدم سالم و شکاک و یک آدم بدبین و بیمار وجود دارد. این خودآزمایی که توسط دکتر فیلیپ میرویس استاد دانشگاه بوستون طراحی شده به شما کمک می‌کند که متوجه شوید چقدر آدم بدبینی هستید.
- به هر کدام از عبارتهای زیر از 1 تا 4 نمره بدهید. عدد 1 یعنی کاملا مخالف هستید و عدد 4 یعنی کاملا موافق. 2 و 3 حدود وسط را نشان می‌دهند.
- اغلب مردم اگر برای‌شان نفعی داشته باشد دروغ می‌گویند
- مردم ادعای اخلاقگرایی دارند اما وقتی پای پول وسط باشد تعدادی کمی به اخلاقیات پایبند خواهند بود
- مردم تظاهر می‌کنند به بقیه اهمیت می‌دهند ولی واقعا اینطور نیست
- در دنیای امروز دلم برای افرادی که خودخواه نیستند می‌سوزد چون بقیه از آنها سوءاستفاده می‌کنند
- اغلب مردم باطنا دوست ندارند به دیگران کمک کنند
- اغلب مردم فقط به فکر منافع خودشان هستند
- اغلب مردم ذاتا روراست نیستند
پاسخ: اگر امتیاز شما 7 تا 14 باشد شما آدم خوش‌بینی هستید؛ شاید بیش از حد خوشبین. شما افراد را راستگو، وفادار و به فکر دیگران می‌دانید. خوش‌بینی شما نشانه سلامتی شما است اما حواس‌تان باشد چون به راحتی می‌توانید طعمه افراد بدبین،دروغگو و کلاهبردار شوید.
اگر امتیاز شما 15 تا 20 است شما یک آدم شکاک و سالم هستید. شما آدم خوش‌بینی هستید مگر خلافش ثابت می‌شود. اما یادتان باشد شما از آن تیپ شخصیت‌هایی هستید که برخورد اول می‌تواند تاثیر بدی در روابط آتی داشته باشد. بنابراین زود درباره افراد قضاوت نکنید
اگر امتیاز شما 21 تا 28 است. شما خیلی بدبین هستید: شما فکر می‌کنند همه مردم خودخواه، دو رو و تک بعدی هستند. شما مدام مراقب هستید کسی از پشت به شما خنجر نزند و اگر بتوانید خیلی سریع از آدم‌های دیگر به نفع خودتان می‌کنید. باید سعی کنید از شدت بدبینی افراطی خود کم کنید.
برنامه افزایش خوش‌بینی
حتی افراد بسیار خوشبین هم ممکن است تحت فشارهای محیطی و استرس به موجوداتی تلخ و بدبین تبدیل شوند. از این راه‌ها برای افزایش خوش‌بینی خود استفاده کنید
- در برقراری ارتباط مشکل دارید
آدم بدبین معتقد است
همه زن‌ها/مردها دیوانه‌اند
در عوض از خودتان بپرسید
شاید شما طرف مقابل را دیوانه می‌کنید
رابطه عاطفیتان با همسر یا دوست دختر/دوست پسرتان را کالبدشکافی کنید. اگر هم شکست عاطفی داشته‌اید چند ماه بعد مثلا از طریق ایمیل از طرف مقابل خود بپرسید به نظرش چرا رابطه شما شکست خورد؟ هر چه هم از طرف مقابل شنیدید بازهم محترمانه رفتار کنید چون شاید همین مساله باعث شود شما بتوانید رفتار خود را اصلاح کنید.
- از شغل‌تان متنفرهستید
آدم بدبین معتقد است:
رییس من و دور و بری‌هایش بخاطر زحمات من پولدار می‌شود
در عوض از خودتان بپرسید
چطور می‌توانم ارتقا بگیریم و مقام بالاتری پیدا کنم؟
در حال حاضر بسیاری از ما برای گذران زندگی ناچار هستیم کارهای مختلفی داشته باشیم و استرس شغلی فراوانی به ما وارد می‌شود. احساس بدبینی زمانی وارد داستان می‌شود که بین واقعیت و رویا فاصله ایجاد می‌شود. بهترین راه این است که از رییس خود بخواهید بصورت شفاف وظایف شما را تشریح کند و در عین حال به شما بگوید در چه صورتی می‌توانید ارتقای شغلی داشته باشید.
- فرزند شما در مدرسه پیشرفت جالبی ندارد
آدم بدبین معتقد است:
سیستم آموزشی مزخرف است
در عوض از خودتان بپرسید
من اخیرا به فرزندم چه چیزی یاد داده‌ام؟
مدرسه صرفا یک وسیله است. یادگیری در منزل آغاز می‌شود. از معلم فرزند خود بخواهید شما را در جریان برنامه آموزشی قرار دهد و ببینید چطور می‌توانید در منزل کمک کنید تا او پیشرفت کند. سپس بعد از 4 هفته دوباره با معلم او وضعیت را چک کنید. اگر پیشرفت فرزندتان خوب نبود برایش معلم خصوصی بگیرید.
